Crni čaj je možda manje popularan, ali zato ne manje kontroverzan napitak nego kafa. Dok jedni tvrde da donosi znatne zdravstvene dobrobiti, drugi iznose njegova neželjena dejstva. I tzv. zeleni čaj u stvari potiče od iste biljke (Camellia sinensis), samo što je proces oksidacije zaustavljen pre nego što listovi pocrne.
Jedni tvrde da je sjajan…
Nekoliko istraživanja tvrde da crni čaj (isto kao i zeleni) može biti pomoć u lečenju dijabetesa, kao i katarakte izazvane dijabetesom. 1 Druga opsežna istraživanja tvrde da postoji jasna evidencija da pijenje 3 ili više šolja crnog čaja dnevno smanjuje rizik za obolevanje od kardiovaskularnih bolesti, što se vezuje za delovanje polifenola, antioksidanta koje ovaj čaj poseduje. 2 O pozitivnom uticaju crnog čaja na oporavak od stresa govori studija istraživača Univerzitetskog koledža Londona. Pokazalo se da su oni koji su pili crni čaj četiri puta dnevno tokom šest nedelja, imali su niži nivo hormona stresa kortizola u krvi nakon stresnog događaja, u poređenju sa kontrolnom grupom. 3 A istraživači u Indiji su u svojoj jednogodišnjoj studiji dobili rezultate koji su pokazali da pijenje crnog čaja tri puta dnevno pomaže prevenciju kancera usta, najčešćeg tipa raka u Indiji. 4
…drugi misle drugačije
Jedno preliminarno istraživanje pokazalo je da crni čaj može imati i pozitivne i negativne efekte. Određene supstance u crnom čaju uzrokuju krutost arterija, što povećava rizik od hipertenzije, dok druge supstance opuštaju krvne sudove. Karalambos Vlačopulos, sa univerziteta u Atini, Grčka, smatra da kofein u crnom čaju izaziva krutost arterija, dok s druge strane flavonoidi izazivaju opuštanje arterija.
Proučavanje osoba koje unose velike količine kofeina (u proseku 560 mg kofeina dnevno kafom ili čajem) pokazalo je: kada su prestali da unose proizvode sa kofeinom tokom dve nedelje, značajno su smanjili nivo triglicerida za 25%. 5
Nasuprot studiji koja govori o pozitivnom uticaju crnog čaja na oporavak od stresa, praktično iskustvo govori da su ljudi koji imaju visok nivo anksioznosti, ili su izrazito nervozni, veoma osetljivi na efekte kofeina. Zato bi oni trebalo da izbegavaju sve proizvode sa kofeinom, uključujući i čaj. Kofein, koji se nalazi u crnom čaju, povećava želudačnu kiselinu. A čak i umerenija količina kofeina može da pojača simptome hipoglikemije. Zato osobe sa niskim nivoom šećera u krvi treba da izbegavaju proizvode sa kofeinom, uključujući i čaj.
Osim ovoga, crni čaj sadrži tanine koji značajno smanjuju apsorpciju gvožđa iz proizvoda ne-životinjskog porekla (isti je slučaj i sa kafom, koja otežava apsorpciju gvožđa i nekih drugih minerala).
I još jedna stvar koju mnogi zagovornici zelenog čaja obično ne pominju: i zeleni čaj, mada se generalno smatra boljim od crnog, potiče od potpuno iste biljke. On sadrži više polifenola, a manje kofeina od crnog čaja, ali ipak sadrži kofein u količini koja nije zanemarljiva.
Reference
1. (Journal of Agricultural and Food Chemistry) u maju 2005. godine
2. (European Journal of Clinical Nutrition (2007) 61, 3–18
3. Časopis Psihofarmakologija, objavljeno na www.tea.co.uk/news
4. Journal of Environmental Pathology, Toxicology and Oncology
5. Istraživanje prezentovano u maju 2005. godine na godišnjem sastanku Američkog društva za hipertenziju
Proizvodi u vezi sa člankom